Yenidoğan sarılığı özellikle doğumdan sonraki ilk bir hafta içinde bebeklerde en sık görülen sağlık sorunlarından biri. Çoğu zaman bir hasar yaratmayan bu hastalığın tedavisi erken teşhisle başlıyor. Anne ve babaların ilk bir hafta bu hastalığın takipçisi olmalarında, belirtilere karşı uyanık davranmalarında fayda var.
Yenidoğan sarılığı
Yenidoğan sarılığı bebeğin kanında “bilirubin” maddesinin artması olarak açıklanabilir. Bu maddedeki artış bebeğin ilk önce gözlerinde, ardından da vücudunda sarılaşmaya neden oluyor. Sarılaşma nedeniyle hastalığa “yenidoğan sarılığı” adı veriliyor. Çoğunlukla kendi kendine geçen ve hasar bırakmayan bir sağlık sorunu olsa dahi her zaman kontrollü olmakta fayda var. Yenidoğan bebeğinizin gözlerini her gün ara ara kontrol etmelisiniz. Sarılaşma fark ederseniz hemen doktoruna götürmelisiniz.
Yenidoğan sarılığının nedenleri
Bilirubin maddesi kırmızı kan hücrelerinin parçalanmasıyla ortaya çıkıyor ve bebekler anne karnındayken bu maddenin kandan temizlenmesi görevini annenin karaciğeri üstleniyor. Doğumdan sonra görevi bebeğin karaciğeri üstlendiğinde, ilk günlerde bir adaptasyon sorunu oluşabiliyor. Henüz olgunlaşmayan bebek karaciğeri görevini layığıyla yerine getiremeyebiliyor. Tam da bu süreçte yenidoğan sarılığı baş gösterebiliyor. Yenidoğan sarılığı emzirmeye bağlı olarak da ortaya çıkabiliyor. Sütün az gelmesi ya da hatalı emzirme nedeniyle yeterince süt alamayan bebekte sarılık ortaya çıkıyor. İlk kez anne olanlara emzirme eğitimi verilmesi bebeğin sağlıklı gelişimi açısından oldukça mühim.
Bunların dışında yenidoğan sarılığının nedenleri şu şekilde maddelenebilir;
- Bebeğin kanında enfeksiyon
- Anne ve bebek arasındaki kan uyuşmazlığı
- Bebeğin karaciğerinde sorun olması
- Bebeğin safra kanallarında tıkanıklık
- Enzim eksiklikleri
- Kan hücresi hastalıkları
- Genetik hastalıklar
- Zor doğum, çoğul gebelik
- Geç anne olmak
Yenidoğan sarılığı çeşitleri
Yenidoğan sarılığının nedenleri aynı zamanda çeşitlerini de oluşturuyor. Genellikle beş farklı yenidoğan sarılığı çeşidinden söz ediliyor: Fizyolojik sarılık, prematüre sarılık, emzirme sarılığı, anne sütü sarılığı ve kan uyuşmazlığı…
Fizyolojik sarılık: Bildiğimiz normal yenidoğan sarılığıdır. Yenidoğan bebeklerde karaciğerin tam gelişmemesine bağlı olarak ortaya çıkıyor. 1-2 hafta içerisinde kendiliğinden geçiyor.
Prematüre sarılık: Prematüre bebeklerde görülen yenidoğan sarılığı, zamanında doğmuş bebeklere kıyasla biraz daha tehlikeli olabiliyor. Kendiliğinden iyileşmeyebildiği gibi tedavi edilmezse daha ciddi sorunlara yol açabiliyor.
Emzirme sarılığı: Bebekler yeterince anne sütü almadıklarında sarılık olabiliyorlar. Doğru ve yeterli emzirmeyle bu sorunun kolaylıkla üstesinden gelebilirsiniz.
Anne sütü sarılığı: Çok sık görülmese de kimi zaman anne sütündeki bazı maddeler bebeğin kanındaki bilirubini arttırabiliyor.
Kan uyuşmazlığı: Annenin kan grubu 0, bebeğinki ise A veya B ise AB0 kan uyuşmazlığı oluşuyor. Bu da bebeğin kanındaki bilirubin seviyesini yükseltiyor. Tedavisi için kan uyuşmazlığı iğneleri yeterli oluyor.
