Topuk kanı taraması, doğumdan sonraki ilk iki ya da üç gün içinde yapılmalıdır. İlk topuk kanı taraması hastane ortamında yapılmaktadır. Bebeklerin doğumu olağan ve sağlıklı bir şekilde tamamlansa dahi, topuk kanı sayesinde bebeklerde çeşitli ve ciddi sağlık problemleri olabilmektedir. Yapılan bu topuk kanı taramaları sayesinde, bebeklerde bulunan sağlık sorunları en başta tespit edilebilmekte ve hastalıklar ilerlemeden çeşitli tedavi yolları ile iyileşme sağlanabilmektedir.
Erken tanı ve tedavi için son derece önemli bir araç olan topuk kanı, negatif çıkması halinde bebeklerde herhangi bir sağlık sorunu olmadığı belirtilmektedir. Topuk kanı taramasının pozitif çıkması ise ilk dört haftalık dönemde bebeklerin tekrar topuk kanı vermesini gerektirmektedir. Bu taramada da sonucun pozitif çıkması halinde aileler ve hekimler ortak bir paydada en doğru yolu belirleyerek tedaviye başlamaktadır.
Yenidoğan Topuk Kanı Ne Zaman Alınmaktadır?
Topuk kanı bebeklerin doğum sonrası yapılması gereken en önemli taramaları arasında ilk sıralarda yer almaktadır. Bebeklerde olası bir belirtisi bulunmayan, herhangi bir hastalık olup olmadığının anlaşılmasını sağlayan topuk kanı taramasının ne zaman yapıldığı aileler tarafından merak edilmektedir. Doğum sonrası ilk üç günlük doktor muayenesinde yapılması gereken bu tarama testi, daha fazla bebeğe ulaşabilmek ve olası tüm sorunların önüne geçmek için hastaneden taburcu olunmadan önce de yapılabilmektedir. Bazı hallerde bebeklerde topuk kanı sonuçları çeşitli nedenlere bağlı pozitif çıkabilmektedir. Bu nedenler yetersiz beslenme ve sarılık gibi haller olabilmektedir. İlk taramanın pozitif çıkması durumunda bebeklerden en yakın sağlık kuruluşunda, yeniden topuk kanı alınarak sonucun teyit edilmesi gerekmektedir.
Topuk Kanı İle Hangi Hastalıklar Öğrenilmektedir?
Yenidoğanlardan doğum sonrası çeşitli taramalar yapmak adına, kan alınmaktadır. Yenidoğan bebekler için sağlık sorunlarını önlemek adına yapılan bu topuk kanı taraması sırasında, çeşitli hastalıkların önlenmesi hedeflenmektedir. Bu hastalıkları şu şekilde sıralamak mümkündür.
Fenilketonüri; Fenilketonüri adı ile bilinen, bir amino asidin metobolize edilmemesine neden olabilen kalıtsal bir hastalıktır. Erken tanının çok büyük bir öneme sahip olduğu bu hastalığın, erken teşhis edilmediğinde beyin ve zihin sorunları da dahil olmak üzere birçok sağlık sorununun ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Doğum sırasında sağlıklı görülen bebeklerde de fenilketonüri düzeyinin yüksek olması sorunu ile karşılaşılabilmektedir. Kanda bulunan fenilketonüri düzeyinin yüksek olması, bebeklerde beyin gelişiminin bozulmasına be nörolojik sorunların ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Bu durumun topuk kanı sayesinde erken teşhis edilip tedavi edilememesi otistik davranış bozuklukları, yürüme bozuklukları, hiperaktivite, kendine zarar verme, istemsiz kasılmalar, nöbetler, zeka geriliği, gelişim geriliği ve beyin hasarı gibi sorunların ortaya çıkmasına neden olmaktadır.
Kistik Fibrozis; Kistik Fibrozis sindirim sistemi ve akciğerler olmak üzere vücuttaki birçok alanın etkilenmesine neden olan bir hastalıktır. Dış salgı bezlerinin etkilenmesini ve bu salgıların koyu kıvamlı ve yapışkan olmasına sebep olmaktadır. Hastalığın erken dönemlerde teşhis edilmesi, hastalık belirtilerinin azaltılmasını ve komplikasyonların engellenmesini sağlamaktadır.
Konjenital Hipotiroidi; Doğuştan var olan tiroid hormonu eksikliği hastalığıdır ve en sık rastlanan endokrinolojik sorunlardan biridir. Topuk kanı taraması ile kolaylıkla teşhis edilebilen bu rahatsızlık erken dönemlerde tedavi edilmediğinde, ciddi sağlık sorunlarının ortaya çıkmasına neden olabilmektedir. Hastalık nedeni ile ortaya çıkan kalıcı zeka geriliği, gelişim geriliği ve zihinsel yetersizlik gibi sağlık sorunları kolay, etkili ve uygun maliyetler ile tedavi edilebilmektedir.
