Balık, karaciğer, tam tahıllı besinler, ceviz, portakal, yumurta ve yeşil sebzeler gibi birçok besin folik asit kaynağıdır. Bu besinler sayesinde vücuda dışarıdan folik asit desteği veriliyor olsa da, gebelik döneminde bu yeterli görülmemektedir. Bu nedenle anne adaylarının bebeklerde gelişebilecek anomali riskini azaltmak için folik asidi kesinlikle ilaç formunda tüketmesi önerilmektedir.
Folik Asit Nedir?
Proteinlerin oluşmasını sağlayan amino asitlerin, birbiri ile dönüşmesini sağlayan, kan hücrelerinin çoğalmasını ve yapımını sağlayan oldukça önemli olan bu vitamin folik asit adını almaktadır. Anne karnında bebeklerin vücudu gelişirken ilk gelişmekte olan sistemlerden biri sinir sistemidir. Folik asit ise sinir sisteminin gelişmesinde büyük bir rol oynamaktadır. Çeşitli besinler yardımı ile dışarıdan alınabilecek olan folik asit, özellikle hamilelik döneminde bebeklerin sorunsuz ve sağlıklı bir şekilde gelişebilmesi için tablet şeklinde de tüketilmelidir. Hatta folik asit tüketimi sadece anne adaylarına ve hamilelere değil, yaşlı ve çocuklara da önerilmekte olan bir vitamin türüdür.
Gebelik Döneminde ve Gebelik Öncesinde Folik Asit Kullanma Amaçları Nelerdir?
Çeşitli gıdalarda farklı dozlarda bulunmakta olan folik asit, özellikle gebelik döneminde ve gebelik öncesinde kullanılması gereken vitamin grupları arasında yer almaktadır. Özellikle gebelik döneminde folik asit kullanmanın amaçlarını şu şekilde sıralamak mümkündür.
- Fetüsün anne karnında gelişimini eksiksiz bir şekilde tamamlaması için folik asit kullanılması gerekmektedir.
- Folik asit kullanımı beyin ve omurilik kaynaklı anomalilerin önlenmesini sağlamaktadır.
- Hücre bölünmesi süreçlerinden biri olan rahim genişlemesinin sorunsuz bir şekilde ilerleyebilmesi içinde folik asit gerekmektedir.
- Gebelik döneminde anne adaylarının yaşamış olduğu kansızlık sorununun primer nedeni folik asit eksikliğinden kaynaklanmaktadır.
- Özellikle doğumdan sonra anne adaylarının yaşamış olduğu doğum sonrası depresyonunda, folik asit eksikliğinden kaynaklandığı düşünülmektedir.
Hamilelikte Folik Asit Kullanımı Şart Mıdır?
Birçok uzman hamilelik döneminde ve hamile kalmadan önce anne adaylarının kesinlikle folik asit kullanması gerektiğini önermektedir. Bu anne adaylarının sağlıklı bir hamilelik geçirmesine ek olarak fetüsünde sağlıklı ve normal bir şekilde gelişim göstermesini sağlamaktadır. Folik asit eksikliğinden kaynaklanan en yaygın sağlık sorunları arasında spina bifida yani açık omurga yer almaktadır. Bu kusur, beyin gelişiminin tamamlanmamasına, sakatlığa ve beyin hasarlarının oluşmasına sebep olabilmektedir. Omurilik ve beyin merkezli birçok doğum kusurunun önlenmesini sağlayan folik asit, gebelik planlandığı andan itibaren kullanılmaya başlandığında bu sorunların yüzde yetmiş oranında önlenmesini sağlamaktadır.
Folik Asit Eksikliği Belirtileri Nelerdir?
Folik asidi eksikliğinin neden olduğu en önemli rahatsızlıklardan birisi anemidir. Anemi kişilerin çok az sayılarda Rbc'ye sahip olması durumuna ve vücut dokularının ihtiyacı olan oksijenden mahrum kalmasına neden olabilmektedir. Özellikle doğurma çağındaki kadınlar için çok daha büyük bir öneme sahip olan folik asit, hamilelik sırasında eksik kaldığında bebeklerin anomalili doğmasına neden olabilmektedir. Folik asit insan vücuduna besin yoluyla alınabilmektedir. İnsan vücudunda kan hücrelerinin yaratılması ve taşınması konusunda büyük bir yardımcı görevini üstlenen folik asit, bir B vitaminidir. Kırmızı kan hücrelerinin en önemli özelliği insan vücudunda gerekli tüm alanlara oksijen iletmektir. Kişilerde anemi görülmesi kanın organlara ve dokulara oksijen iletmesi güç bir hal almaktadır. Organ ve dokulara yeteri kadar oksijen iletilememesi ise vücudun olması gerektiği gibi çalışmasını engellemektedir. Folik asit eksikliğinin en önemli belirtileri arasında sinirlilik, halsizlik, yorgunluk, kaslarda zayıflama, baş ağrısı, soluk cilt rengi, aşırı uyku ve nefes darlığı gibi durumlar yer almaktadır. Ayrıca kırmızı kan hücreleri üretiminde büyük bir rol üstlenen folik asit eksikliği, dikkate alınmadığında peşinden çok daha ciddi sağlık sorunlarının ortaya çıkmasına neden olabilmektedir.
Gebelik Döneminde Folik Asit Kaçıncı Haftalarda Bırakılır?
İnsan vücudu için oldukça önemli bir vitamin olan folik asit, hamilelik döneminde çok daha büyük bir önem kazanmaktadır. Anne adaylarının sağlıklı bir gebelik, bebeklerin ise normal bir gelişme süreci geçirmesi için hamilelik düşünen kişilerin o andan itibaren folik asit kullanması önerilmektedir. Hamilelik döneminde ilk on iki hafta zorunlu bir şekilde kullanılan folik asit, daha sonraki süreçte doktor önerisine göre bırakılmakta ya da doğuma kadar devam edilebilmektedir. Ayrıca anne adaylarının doğum sürecini tamamladıktan sonra emzirme döneminde de, folik asit kullanmasının son derece faydalı olduğu uzmanlar tarafından vurgulanmaktadır.
Gebelikte Folik Asidin Yan Etkisi Var Mıdır?
Gebelikte ve gebelik öncesinde folik asit kullanımı, anne adaylarının en büyük merak konuları arasında yer almaktadır. Folik asit kullanımının gebelik öncesinde ve gebelik döneminde ne anne adayına ne de bebeğe herhangi bir zararı bulunmamaktadır. Aksine bu vitaminin hem bebeğe hem de anne adayına büyük faydaları bulunmaktadır. Fakat bu konuda önemli olan bir ayrıntı bulunmaktadır. Folik asit kullanımda doz ayarlaması oldukça önemlidir. Her şeyin fazlasının zararlı olduğu gibi folik asidinde fazla tüketilmesi, yarar sağlamanın aksine zarara dönüşebilmektedir. Folik asidin fazla tüketilmesi, vücuttaki çeşitli minerallerin dışarı atılmasına neden olabilmektedir. Bu nedenle anne adayları folik asit kullanmaya başlamadan önce kullanım dozunu belirlemek için mutlaka bir doktordan tavsiye almalıdır.
Folik Asit Bakımından Zengin Besinler
Folik asit insan vücudu için gerekli olan vitaminlerin karşılanmasını sağlamak amacı ile dışarıdan ya da besinler ile doğal yoldan alınabilmektedir. Özellikle gebelik döneminde çok daha önemli bir detay olarak görülmekte olan folik asit, tablet şeklinde tüketilmelidir. Ayrıca anne adayları beslenme şekillerini düzene sokarak, folik asit içeren besinler ile de bu eksikliğin giderilmesini sağlayabilmektedir. Folik asit bakımından en zengin besinler yeşil sebzelerdir. Fakat bu sebzelerden istenilen verimin alınabilmesi için pişirme düzeyinin iyi ayarlanması gerekmektedir. Uzun süre pişirilen sebzeler besin değerini kaybetmeye başlamaktadır. Bu nedenle özellikle yeşil sebzelerin değer kaybetmemesi için fazla pişirilmemesi gerekmektedir. Fındık, ceviz gibi kuruyemişler, dalak karaciğer gibi çeşitli organlar ve kuru baklagillerin birçoğu folik asit bakımından kişilerin ihtiyacını karşılayabilecek düzeydedir. Ayrıca patates, tahıl ürünleri, ıspanak, Brüksel lahanası ve narenciye grubu besinler de folik asit bakımından oldukça zengindir. Özellikle gebelik döneminde meyve tüketemeyen anne adaylarına limon, portakal ve greyfurt gibi besinlerin suyunu içmeleri önerilmektedir. Her insanın sağlık durumuna bağlı olarak folik asit ihtiyaç durumu farklılık göstermektedir. Bu nedenle kişiler folik asit kullanımı ve tüketimi konusunda bir uzman ile görüşerek, ihtiyacını belirlemeli ve bu doğrultuda planlama yapmalıdır. Özellikle anne adayları, çok fazla folik asit tüketmekten ve folik asit eksikliğinden kaçınmalıdır.